Focus op aandeelhouderswaarde

Focus op aandeelhouderswaarde heeft een negatieve invloed op de financiële prestaties van top-100 beursgenoteerde ondernemingen. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Pieter-Jan Bezemer, die op vrijdag 19 maart 2010 promoveert aan de Erasmus Universiteit Rotterdam met zijn proefschrift Diffusion of Corporate Governance Beliefs. Met deze stelling onderschrijft hij in dit promotieonderzoek de maatschappelijke kritiek op het Angelsaksische economische model, gebaseerd op marktwerking.


Moral Hazard

De economische term Moral Hazard verwijst naar veranderingen in het gedrag van partijen wanneer zij niet direct risico lopen voor hun handelingen. Het management van vele bedrijven zullen zich dan ook teveel bezighouden met de aandeelhouderswaarde om de aandeelhouders aan hun wensen te voldoen. Echter heeft dit juist negatieve invloed op de financiële prestaties van de onderneming blijkt uit onderzoek van Pieter Jan Bezemer. Hij onderschrijft de maatschappelijke kritiek op het Angelsaksische economische model dat gebaseerd is op de marktwerking.

Door de financiële crisis is de vraag nu hoe de ondernemingen zich zullen ontwikkelen met betrekking tot de focus op aandeelhouderswaarde. Eerder hebben we gezien hoe Enron de waarde van het aandeel, met gebruik van creative-accounting, fors op liet lopen. En ook Ahold is een bekend corporate governance-schandaal.

Dat Bezemer zich hierover zorgen maakt komt door de stijging van de top-100 beursgenoteerde bedrijven die zich meer aanpassen aan het Angelsaksische model in Nederland. In 1992 benadrukte 13% van de onderneming aandeelhouderswaarde. In 2006 is dit aantal gestegen naar 74%. Dit heeft hij zelf ondervonden in een onderzoek.

De voor- en nadelen van het Angelsaksische-model ten opzichte van het Nederlandse poldermodel zijn echter nog onduidelijk.

Wel heeft Bezemer geconstateerd dat als ondernemingen zich voornamelijk focussen op de aandeelhouderswaarde, het juist een negatieve invloed heeft op de financiële prestaties van een bedrijf in de Nederlandse poldercontext. Dit houdt in dat deze bedrijven voorzichtig moeten zijn met betrekking tot het aannemen en verspreiden van opvattingen omtrent het monetair beleid die niet samen gaan met de logica van het Nederlandse kader.

Volgens Bezemer komt de stijging van de focus op de koers van het aandeel voornamelijk doordat de bedrijven de verwachtingen willen voldoen van de analisten en aandeelhouders. De bedrijven maken hierdoor ook meer gebruik van optieregelingen, inkoopprogramma’s voor eigen aandelen en technieken voor het verwezenlijken van economische waarde.

Daarnaast stelt Bezemer dat de belangrijkste stimulatoren van deze ontwikkelingen voornamelijk twee groepen invloedrijke aandeelhouders zijn. Namelijk als voorbeeld grote banken, participatie maatschappijen en hedgefondsen, ofwel grote aandeelhouders met een financiële achtergrond. Of een grote aandeelhouders met een Angelsaksische achtergrond. Hierdoor zijn de top-100 beursgenoteerde bedrijven vaker geneigd aandeelhouderswaarde in hun jaarverslag te benadrukken ten opzichte van andere bedrijven.

Hoe deze bedrijven zich zullen ontwikkelen, en of we nog meer schandalen zullen waarnemen in Nederland, zal de toekomst uitwijzen.