Wie wil er conservatief beleggen?
Door Volker Schmidt, Senior Portfolio Manager en obligatie-expert bij ETHENEA Independent Investors S.A.
 Volker Schmidt |
De afgelopen jaren hebben de grote centrale banken steeds meer een accommoderend monetair beleid gevoerd en de rente verlaagd naar nul procent of zelfs minder. Als gevolg daarvan rekenen steeds meer banken negatieve rentetarieven aan, tot -0,5 procent op daggeldrekeningen en termijndeposito's. Rekening houdend met de inflatie ziet de situatie er nog somberder uit.
Tegelijkertijd zijn de koersen van andere activa nog sterker gestegen, waardoor het universum van obligaties met een negatief rendement het afgelopen jaar gegroeid is tot bijna 17 biljoen dollar. TINA ("er is geen alternatief") luidt het, de aandelenkoersen breken record na record, de vastgoedprijzen exploderen en zelfs de bitcoin bereikte op zijn hoogtepunt een koers van USD 60.000.
Waarom kiezen beleggers dan voor defensieve multi-asset fondsen en investeren voor een belangrijk gedeelte van hun vermogen in laag renderende obligaties? En dat in een tijd waarin de rendementen alleen maar kunnen stijgen en de obligatiekoersen dus zullen dalen. Aan aantrekkelijke beleggingsmogelijkheden lijkt er geen gebrek te zijn, want men zou ook zijn hele vermogen in aandelen of cryptomunten kunnen beleggen.
Moeten beleggers echt al hun eieren in één mandje leggen? Is het voldoende om te diversifiëren in verschillende aandelen binnen een aandelenportefeuille of is een diversificatie over verschillende activaklassen nodig?
Risicobereidheid, rendementsverwachtingen en timing
De risicobereidheid van de individuele belegger speelt een belangrijke rol. Zelfs als obligaties nauwelijks een positief rendement opleveren, liggen de waardeschommelingen op korte termijn ("volatiliteit") en het maximale waardeverlies in tijden van crisis ("maximale drawdown") aanzienlijk lager dan bij aandelen. Een breed gediversifieerde portefeuille van bedrijfsobligaties boekte bijvoorbeeld tijdens de crisis in maart 2020 ook aanzienlijke verliezen, maar aanzienlijk minder dan een aandelenportefeuille. Staatsobligaties boekten zelfs winsten, en verliezen werden ook veel sneller goedgemaakt.
Andere factoren, zoals persoonlijkheid, leeftijd, beleggingshorizon en rendementsverwachtingen, spelen een even belangrijke rol bij het kiezen van de juiste beleggingsoplossing. Als een belegger die zijn vermogen al jarenlang heeft opgebouwd via beleggingen, plotseling verliezen van 20% tot 30% lijdt, wordt hij snel nerveus en kan hij reageren door op een ongelegen moment te verkopen. Dit in tegenstelling tot jonge beleggers die hoge rendementsverwachtingen hebben, een bescheiden behoefte aan afdekking en die veel meer geneigd zijn tijdelijke waarderingsverliezen te verdragen en een tweede, stabiel inkomen te hebben. Zij zullen eerder geneigd zijn al hun eieren in één mandje te doen en alleen in aandelen te beleggen.
Er zijn echter ook voorbeelden van hoe lang het kan duren voordat aandelenverliezen zijn goedgemaakt. Ondanks de recente aanzienlijke winsten staat de Japanse Nikkei nog steeds meer dan 20% onder het historische record van 1989.
Dit toont op zijn beurt aan dat timing een belangrijke factor kan zijn bij beleggen. Op de lange termijn maakt het nauwelijks uit of een belegging in een brede index, zoals de S&P 500, eind 2007 werd gedaan of pas eind 2008 - dat wil zeggen vóór of tijdens de wereldwijde financiële crisis. Beide beleggers verdienden ten minste 150% met hun belegging. Voor de koper van één enkel aandeel, bijvoorbeeld van een grote autofabrikant als Daimler , ligt de situatie echter heel anders.
Terwijl de belegger aan het eind van 2007 blij was weer in de zwarte cijfers te staan dankzij de sterke winsten van dat jaar, kon de belegger aan het eind van 2008 rustig achterover leunen omdat zijn belegging bijna verdrievoudigd was. En wat als de wereldwijde aandelenmarkten zich momenteel bevinden op het punt waar de Nikkei zich in 1989 bevond? Zou de invoering van een wereldwijde minimumbelasting op de winsten van multinationale ondernemingen, zoals momenteel wordt besproken, geen keerpunt kunnen zijn in de aanhoudende bullmarkt? Als dat zo is, zou het lang, zo niet heel lang, kunnen duren voordat een huidige belegging kostendekkend is.
Bij obligaties hebben beleggers meer duidelijkheid. Obligaties moeten binnen hun looptijd worden afgelost tegen de overeengekomen rente. Tussentijdse koersverliezen zullen tegen het einde van de looptijd ingehaald zijn. Deze belofte geldt echter niet voor aandeelhouders.
Aan het einde van de looptijd van een obligatie kan een belegger zijn geld herbeleggen, hopelijk tegen een hogere rente: hoe korter de resterende looptijd, hoe sneller het kan worden herbelegd. In het geval van obligaties met een looptijd van 30 jaar is dit tijdstip nog erg ver weg, zodat tussentijdse koersverliezen soms vrij hoog kunnen oplopen. De kans hierop is groter als de aanvangsdatum, zoals nu het geval is, op een zeer laag rendementsniveau ligt. In de meeste gevallen is de aflossing echter veilig.
Behoud van kapitaal
Er zullen altijd perioden zijn die gunstiger zijn voor individuele activaklassen, met als gevolg dat zij het beter doen dan andere. De bezorgdheid dat de huidige waarderingen nog steeds erg hoog zijn, is echter gerechtvaardigd. Daarom zijn knowhow en kennis van de financiële markten nodig om aantrekkelijke beleggingskansen op te sporen.
Actief beheerde multi-asset fondsen bevrijden beleggers van de noodzaak om te moeten kiezen tussen verschillende beleggingsmogelijkheden. De portefeuillebeheerder beslist in welke activaklassen hij belegt en maakt gebruik van een breed scala aan beleggingsmogelijkheden - aandelen, obligaties, goud, valuta's – alsook afdekkingsinstrumenten tegen hoge koersverliezen - afgeleide producten zoals futures en/of optietransacties. De portefeuillebeheerder past de portefeuille actief aan naargelang de marktomgeving. Conservatieve producten zoals multi-asset fondsen zijn dus een mooie oplossing voor beleggers voor wie kapitaalbehoud en het vermijden van aanzienlijke koersverliezen van het grootste belang zijn.
