Goud wordt al duizenden jaren gekoesterd. Gebruikt als betaalmiddel, in juwelen en als decoratie werd het blinkende metaal synoniem voor luxe en welvarendheid. Het heeft dus een enorme culturele betekenis, maar is goud – of om het even welke andere grondstof – ook een goede belegging? Sommige beleggers menen dat edelmetalen, zoals goud en zilver, betrouwbare 'veilige havens' zijn in periodes met veel marktturbulentie. Vooral goud wordt vaak beschouwd als een doeltreffende barrière tegen inflatiestijgingen, en, meer in het algemeen, als een manier om te diversifiëren en een beleggingsportefeuille te stabiliseren wanneer de markt volatiel is. Op grond van deze hypothese beleggen sommigen in goud zelf, in afgeleide producten als futures en opties of in ETF’s (Exchange Traded Funds) die de goudkoers volgen.

Maar maakt goud zijn reputatie waar? De redenen waarom men doorgaans in fysiek goud, goudderivaten of op goud gebaseerde ETF’s belegt, worden naar onze mening niet gestaafd door het rendement van goud in het verleden.

Ken Fisher gaat na of goud een goede belegging is

Aangezien de goudprijs onlangs hoge toppen scheerde, vraagt Ken Fisher – bekend belegger en oprichter van de Fisher Groep – zich af of goud een goede belegging is.

Als u goud aanhoudt in uw portefeuille, maar eigenlijk de prijsevolutie niet nauwkeurig genoeg kan voorspellen om te rechtvaardigen waarom u dat precies doet, lees dan verder zodat u beter zou begrijpen wat de echte waarde van goud is in een beleggingsportefeuille en zodat u kunt bepalen of u goud of andere grondstoffen nodig hebt om uw beleggingsdoelstellingen te bereiken. Aangezien sommige beleggers goud beschouwen als de "koning aller grondstoffen", nemen we goud als voorbeeld om de potentiële voordelen van grondstoffen te onderzoeken.

Wat trekt beleggers zo aan in edelmetalen en grondstoffen?

Vrijwel sinds het begin van de menselijke beschaving gebruiken we edelmetalen voor juwelen en versieringen. In de loop der tijden werden deze blinkende, zeldzame metalen beschouwd als oppotmiddelen –– d.w.z. als ’geld‘. Goud werd de laatste 2.000 jaar quasi doorlopend als munteenheid gebruikt, waardoor het onlosmakelijk verbonden is met rijkdom en stabiliteit. Nog recenter ging men de waarde van papieren geld rechtstreeks aan goud koppelen. In veel landen kon je ruwweg de laatste 150 jaar papieren geld tegen een vaste koers omruilen voor goud – een systeem dat we ‘de goudstandaard’ noemen.

Beleggers worden ook aangetrokken door andere grondstoffen, zoals koper, olie of hout, omdat die nu eenmaal tastbaar zijn. Sommige beleggers vinden het aantrekkelijk om te beleggen in fysieke activa, die zichtbaar en tastbaar zijn.

Bij de meeste grondstoffen worden prijsschommelingen veroorzaakt door het spel van vraag en aanbod. Hoe minder er van is, hoe meer mensen bereid zijn ervoor te betalen en omgekeerd. Vooral de goudvoorraad is tamelijk stabiel – goud wordt immers niet ‘verbruikt’ zoals aardgas of hout, en doordat slechts beperkt aan nieuwe mijnbouw wordt gedaan, neemt de goudvoorraad van jaar op jaar niet significant toe. Maar de vraag naar edelmetalen wordt hoofdzakelijk bepaald door het beleggerssentiment en speculatie, waardoor de kortetermijnkoers volatiel kan worden. Van sommige grondstoffen – vooral die met industriële of commerciële toepassingen, zoals koper en olie – was er de laatste jaren wereldwijd een overaanbod, met prijsdalingen tot gevolg.

Door de historische associatie van goud met waarde en de emotionele aantrekkingskracht van goud kunnen beleggers soms moeilijk de echte waarde van goud loskoppelen van de symbolische waarde. Daardoor besteden mensen die besluiten in goud te beleggen uiteindelijk vaak vooral aandacht aan de geschiedenis en de fysieke kenmerken van het metaal. Ze zien daarbij de trackrecord van goud op lange termijn, met zijn lage relatieve rendement, over het hoofd.

Diversificatie als bescherming tegen marktdalingen

Sommige beleggers geloven dat de goudkoers hoger is wanneer aandelen dalen, en omgekeerd. Hoewel het klopt dat goud op- en neergaande cycli doorloopt, verlopen die cycli niet altijd precies tegengesteld aan aandelenschommelingen. Sinds 1975 evolueert goud niet systematisch in tegengestelde richting ten opzichte van wereldwijde aandelen. Het is dus geen betrouwbaar diversificatiemiddel. Als u dus in goud of andere edelmetalen wilt beleggen om te diversifiëren en uw portefeuille te beschermen tegen een daling van de aandelenmarkt, dan kunnen de resultaten teleurstellend zijn.

Anderen geloven dat goud hen beschermt tegen volatiliteit op de aandelenmarkt. Goud heeft sinds 1973 periodes met relatief stabiele koersen gekend (zie figuur 1), maar ook periodes van volatiliteit. Na de piek van 1980 heeft het meer dan 25 jaar geduurd vooraleer dat vroegere hoogtepunt opnieuw werd bereikt. Als je in goud hebt belegd, kunt u dan zo lang zwakke rendementen aan?

Figuur 1: Ups en downs van goud

Bron: Global Financial Data, per 12/08/2019. Spotkoers van goud – London PM Fixing, dagelijks, 30/11/1973–21/07/2020. In EUR.

Aangezien in de recente geschiedenis niet is gebleken dat goud in belangrijke mate en systematisch minder volatiel is, valt de bewering moeilijk te handhaven dat goudbeleggingen zouden kunnen helpen om de negatieve gevolgen van marktdalingen voor uw portefeuille te beperken. Zilver – dat vaak wordt beschouwd als het goedkopere broertje van goud – vertoont vergelijkbare op- en neergaande patronen (het laatst nog in 2011).

Rendement aan de portefeuille toevoegen

Als goud geen doeltreffende bescherming biedt tegen volatiliteit op de aandelenmarkt, hoe zit het dan met het langetermijnrendement en de intrinsieke waarde ervan?

De volgende stap voor beleggers is onderzoeken of goud als actief fundamenteel meer waarde heeft en hen zo met hogere rendementen vergoedt voor de volatiliteit die het met zich meebrengt. Op lange termijn ligt het rendement op jaarbasis van aandelen veel hoger dan dat van het gele metaal. Het moderne tijdperk van beleggen in goud begon toen goud in 1973 vrij verhandelbaar werd in de Verenigde Staten. Van januari 1970 tot eind 2019 brachten de wereldwijde aandelen op jaarbasis 8,6% op. In diezelfde periode bracht goud op jaarbasis 5,9% op. Het rendement op jaarbasis van goud lag zelfs lager dan het totale rendement van staatsobligaties op 10 jaar.

Figuur 2: Langetermijnrendement van activa – op jaarbasis

8 analistbe investing in gold could this commodity shine in your portfolio figuur 2

Bron: Global Financial Data, FactSet, per 12/08/2019. In EUR.

Als de goudkoers fundamenteel niet minder volatiel is en het bezit van goud niet meer winst oplevert dan aandelen, dan heeft het weinig zin om goud te gebruiken als veilige haven om zich te beschermen tegen volatiliteit op de aandelenmarkt.

Bescherming tegen inflatie

In reclames hoor je vaak het argument 'bescherming tegen prijsstijgingen' om klanten te overtuigen om in goud te beleggen. Tegen de verwachting van velen in hebben we echter gezien dat goud, met zijn volatiel en ondermaats historisch rendement, geen grondstof is waarmee je je kan indekken tegen kortetermijninflatie. In feite is uit onderzoek van Amerikaanse economisten van het National Bureau of Economic Research en de Duke University gebleken dat goud, vanwege zijn volatiele karakter, alleen maar een doeltreffende bescherming biedt tegen prijsstijgingen als we een beleggingshorizon van enkele eeuwen hanteren¹.

Uiteindelijk hebben langetermijnbeleggers meer succes wanneer zij goud zien voor wat het waard is – een grondstof, een blinkend metaal dat beleggers een beperkte bescherming biedt tegen inflatie of volatiliteit, met weinig vooruitzichten op een bovengemiddeld relatief rendement.

Facebook: https://www.facebook.com/FisherInvestmentsBelgie/
Twitter: https://twitter.com/FisherInvestBE
LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/fisher-investments-europe---belgië
Fisher Investments België is de handelsnaam die Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in België gebruikt ("Fisher Investments België"). Fisher Investments Luxembourg, Sàrl, een in Luxemburg geregistreerde besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (Ondernemingsnummer: B228486), is gereguleerd door de Commission de Surveillance du Secteur Financier ("CSSF") en de statutaire zetel is geregistreerd op K2 Building, Fabryki Mebli Fabryki Mebli Forte 1, 2a rue Albert Borschette, Troisième étage, L-1246 Luxembourg.

Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments België en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of fiscaal advies of een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments België deze visie zal handhaven. Deze kan immers veranderen op grond van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Niets in dit document is als aanbeveling of prognose van marktomstandigheden bedoeld. Het is eerder bedoeld om een standpunt weer te geven. De huidige en toekomstige markten kunnen sterk afwijken van de hier geschetste markten. Bovendien worden geen garanties gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid van eventuele aannames gemaakt in illustraties in dit document.

Beleggen op de financiële markten brengt een risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor toekomstige rendementen en geven daar geen betrouwbare indicatie van. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.

____________________________________
¹ Claude B. Erb en Campbell R. Harvey. "The Golden Dilemma." ("Het gouden dilemma") NBER Working Paper nr. 18706, copyright januari 2013.