Disclaimer: Ons politieke commentaar is neutraal. Naar onze mening kunnen politieke voorkeuren leiden tot gevaarlijke beleggingsvergissingen. We hebben geen voorkeur voor een bepaalde partij, politicus of ideologie en beoordelen politieke ontwikkelingen enkel op hun potentiële effect op de markten.

Politiek is, naast beleggerssentiment en economische kerncijfers, volgens ons onderzoek een van de drie bepalende factoren voor de beurs. Begrijpen wat het politieke risico inhoudt — en wat niet — kan aandelenbeleggers helpen om de risico's en opportuniteiten op de beurzen van de ontwikkelde markten beter in te schatten.

Laat ons eerst bekijken wat politiek risico volgens ons niet inhoudt. Wanneer partijen na de verkiezingen op hun beloftes terugkomen (of er compromissen gesloten worden), blijven sommige kiezers misschien ontgoocheld achter. Wij denken echter dat dit de markten vaak ten goede komt. De kans vermindert immers dat er radicale wetten goedgekeurd worden. We denken evenmin dat het een politiek risico vormt wanneer een bepaalde partij wint. Als we terugkijken naar de verkiezingscyclussen en beursrendementen uit het verleden, zien we geen significant statistisch verband tussen partijleiding en het beursrendement in de VS of in andere grote democratieën. Het is volgens ons het beleid dat telt, niet de politicus. En zelfs het beleid is maar één ingrediënt in de enorme, complexe cocktail van informatie die de aandelenmarkten dagelijks voorgeschoteld krijgen.

We zien vaak krantenkoppen waarin geklaagd wordt over een gebrek aan bestuur in sommige landen. Wanneer geen enkele partij een overduidelijke meerderheid heeft en coalitievorming tergend traag verloopt of onmogelijk blijkt (met vervroegde verkiezingen tot gevolg), kan er niets beslist worden. Een 'overgangsregering’ neemt alleen de basistaken waar, zoals de begroting. Wij menen echter dat dit een voordeel kan zijn, want het kan het politieke risico voor een tijdje doen verminderen (zie verder). Zo had België in de periode 2010-2011 gedurende 589 dagen geen regering — een wereldrecord. Tijdens deze periode deden zich de Europese schuldencrisis en de daaruit voortvloeiende berenmarkt voor — een langdurige daling van de beurs met 20% of meerⁱⁱ. Naar onze mening daalden de Belgische aandelen onder invloed daarvan met 9,4%ⁱⁱⁱ. In diezelfde periode daalden de aandelen uit de eurozone echter met 13,7%^iv. De betere prestatie van België impliceert dat het ontbreken van een regering geen uitgesproken negatieve factor was voor de beurs. Toen Nederland het in 2017 gedurende 225 dagen zonder regering moest stellen, steeg de Nederlandse beurs met 9,2%^v. Ze deed daarmee een pak beter dan de MSCI World Index (een wereldwijde naar marktkapitalisatie gewogen beursindex die de resultaten van een select aantal aandelen uit 23 ontwikkelde landen meet)^vi. Dit toont volgens ons aan dat de markten zich niet al te veel zorgen maken als er een tijdje geen regering is.

Schaken
Als we de media mogen geloven, zouden persoonlijke drama's en ophefmakende schandalen waarin leiders van een land betrokken zijn gevaarlijk zijn. Maar wij denken dat ze weinig relevant zijn voor de markt. Toen de politiek in Zuid-Korea eind 2016-begin 2017 af te rekenen kreeg met een politiek schandaal waardoor de president uiteindelijk moest aftreden, boekten de Koreaanse aandelen aanvankelijk verlies, maar vervolgens stegen ze stukje bij beetje tijdens het afzettings- en verkiezingsproces^vii. Tijdens de impeachmentprocedure en het proces tegen Bill Clinton in 1998-1999 onderging de S&P 500-index — een algemene naar marktkapitalisatie gewogen index die de resultaten meet van de 500 grootste aandelen uit de VS — eerst een correctie (een korte, scherpe daling van 10 tot 20% onder impuls van het sentiment op de markt). Die hield echter geen verband met die politieke situatie, maar wel met de Aziatische muntcrisis. Uiteindelijk boekte de index in die hele periode een mooie winst^viii.

Wij zijn over het algemeen van mening dat vooringenomenheid verblindend kan werken. Sommige beleggers maken daardoor ideologisch ingegeven keuzes die hun langetermijndoelstellingen ondermijnen. Ze verkopen bijvoorbeeld aandelen tijdens een bullmarkt omdat er kandidaten of partijen aan de macht komen die hen niet bevallen. Om zich te concentreren op wat écht belangrijk is, moedigen we beleggers aan om stil te staan bij elementen die ervoor kunnen zorgen dat politieke krachten (meer bepaald via het beleid) de economische groei bedreigen en de markten onderuit halen. Hierna drie voorbeelden.

Een eensgezinde regering

Een regering met een ruime meerderheid in het parlement en een sterke interne eensgezindheid doet in onze ogen de kans toenemen dat er radicale wetten goedgekeurd worden. Aandelenmarkten zijn hier doorgaans geen voorstander van: radicale hervormingen leiden vaak tot winnaars en verliezers, en psychologische en gedragsstudies wijzen erop dat de verliezers meestal bijzonder teleurgesteld achterblijven^ix. Ingrijpende wetsvoorstellen kunnen naar ons oordeel tot ongerustheid leiden — bedrijven zullen zich afvragen wie het volgende slachtoffer wordt wanneer bijvoorbeeld de eigendomsrechten aangepast worden. We denken dat dergelijke vrees tot minder risicobereidheid kan leiden, aangezien bedrijfsleiders en beleggers de kat uit de boom zullen kijken. Deze onzekerheid vormt wellicht een tegenvaller, maar toch achten we het mogelijk dat ze door andere positieve elementen gecompenseerd wordt.

Goede samenwerking in een tweepartijensysteem

Een goede samenwerking in een tweepartijensysteem lijkt misschien positief voor de beurs. Partijen die compromissen sluiten, dat levert meer gematigde veranderingen op, toch? Wij menen dat dit in de praktijk niet noodzakelijk het geval is. In een tweepartijensysteem zijn verregaande wetsvoorstellen niet zo uitzonderlijk. In de VS legde de Sarbanes Oxley Act uit 2002 — een gemeenschappelijk wetsvoorstel — aanzienlijke reglementaire en aansprakelijkheidsverplichtingen op aan beursgenoteerde bedrijven. Volgens ons heeft dit de berenmarkt van 2000-2002 wellicht nog verergerd. Recent kwamen Labour en de Conservatieven in het VK — van oudsher rivalen — overeen om een wet aan te nemen waarin de stookolieprijzen begrensd worden voor bijna de helft van de Britse gezinnen. Hoewel de algemene economische impact waarschijnlijk redelijk beperkt zal zijn, is het een voorbeeld van hoe goedbedoelde wetgeving die in een compromis tussen twee partijen goedgekeurd wordt, de winstgevendheid van de bedrijven kan aantasten.

Politiek risico in opkomende en frontiermarkten

Landen die door Morgan Stanley Capital International ( MSCI ) gerangschikt worden als opkomende of frontier markten (doorgaans economisch minder ontwikkeld dan grote landen zoals de VS, Groot-Brittannië, Japan, Australië en West-Europese landen) hebben doorgaans kwetsbaardere politieke instellingen (gerecht, wetgevende macht en vrije en transparante verkiezingsprocedures). In deze landen kan het politieke risico een iets andere vorm aannemen. De regering kan proberen om de rechtelijke of wetgevende macht te beïnvloeden, of misschien zelfs de onafhankelijkheid van de centrale bank te bedreigen. Dit lijkt vandaag het geval te zijn in Turkije, een opkomend land. Ook de EU-leiders hebben regeringen in de opkomende en frontierlanden van de EU, zoals Roemenië, Hongarije en Polen, gewaarschuwd voor inmenging in de rechtspraak. In onze ogen is dit een belangrijk politiek risico waarmee beleggers in de opkomende landen rekening moeten houden. In ontwikkelde landen lijkt dit risico misschien minder groot, maar twijfelachtige praktijken zijn niet uitgesloten. Zo zette de Amerikaanse president Richard Nixon in 1970-1972 toenmalig Fed-voorzitter Arthur Burns onder druk om de economie te stimuleren met een soepel monetair beleid, wat uiteindelijk tot een snel stijgende inflatie leidde^x. Volgens ons zijn er vandaag echter geen dergelijke maatregelen te verwachten in de VS of in de ontwikkelde Europese landen.

Een laatste waarschuwing: beleggers moeten politieke factoren ons inziens altijd samen met de economische indicatoren en het sentiment bekijken. En ook hoe ze evolueren en elkaar onderling beïnvloeden. Momenteel denken we dat de meeste voorlopende indicatoren wijzen op een verdere groei van de wereldeconomie, terwijl het beleggerssentiment er globaal lijkt op vooruit te gaan, zonder overdreven enthousiasme evenwel. In combinatie met de impasse die we momenteel zien bij de meeste regeringen in ontwikkelde landen, denken we dat vele signalen wijzen op een voortzetting van de bullmarkt in de komende maanden.

Facebook: https://www.facebook.com/FisherInvestmentsBelgie/
Twitter: https://twitter.com/FisherInvestBE
LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/fisher-investments-europe---belgië
Fisher Investments België is de handelsnaam die Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in België gebruikt ("Fisher Investments België"). Fisher Investments Luxembourg, Sàrl, een in Luxemburg geregistreerde besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (Ondernemingsnummer: B228486), is gereguleerd door de Commission de Surveillance du Secteur Financier ("CSSF") en de statutaire zetel is geregistreerd op K2 Building, Fabryki Mebli Forte 1, 2a rue Albert Borschette, Troisième étage, L-1246 Luxembourg. Fisher Investments België besteedt sommige aspecten van het dagelijks beleggingsadvies, van het portefeuillebeheer en van de transacties uit aan haar dochterondernemingen. Meer specifiek zal de voorbereiding van rapporten met betrekking tot de geschiktheid van de beleggingen gedeeltelijk uitgevoerd worden door Fisher Investments Europe Limited, handelend onder de naam Fisher Investments UK ("Fisher Investments UK"), en zal de dagelijkse besluitvorming over de portefeuillestrategie uitgevoerd worden door Fisher Asset Management, LLC, handelend onder de naam Fisher Investments ("Fisher Investments"). De transacties kunnen worden verricht door Fisher Investments België, Fisher Investments UK of andere dochterondernemingen.

Beleggen op de financiële markten brengt een risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor toekomstige rendementen en geven daar geen betrouwbare indicatie van. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.

_______________________________________________________

ⁱ.Bron: FactSet, per 8/8/2018. Stelling gebaseerd op de indices S&P 500, MSCI Germany, MSCI France en FTSE 100, 16/5/1974 – 8/8/2018. De stelling heeft betrekking op elke index in zijn respectievelijke lokale munt om afwijkingen als gevolg van wisselkoersschommelingen te elimineren.
ⁱⁱ. Ibid. Op basis van het rendement van de MSCI European Economic and Monetary Union-index met nettodividenden, in euro, 2/5/2011 – 25/1/2013.
ⁱⁱⁱ. Ibid. MSCI Belgium-index, met nettodividenden, in euro, 26/4/2010 - 6/12/2011.
^iv. Ibid. MSCI European Economic and Monetary Union-index met nettodividenden, in euro, 26/4/2010 – 6/12/2011.
^v. Ibid. Rendement van de MSCI Netherlands-index met nettodividenden, in euro, 15/3/2017 – 26/10/2017.
^vi. Ibid. Rendement van de MSCI World-index met nettodividenden in euro, 15/3/2017 – 26/10/2017.
^vii. Ibid. Op basis van het rendement van de MSCI Korea-index met nettodividenden, in euro, 6/10/2016 – 9/5/2017.
^viii. Ibid. Op basis van het rendement van de S&P 500 Price Index , in USD, 1/17/1998 – 2/12/1999. De eerste datum is toen het nieuws over het schandaal voor het eerst uitlekte. De tweede toen Clinton vrijgesproken werd.
^ix. “Anomalies: The Endowment Effect, Loss Aversion, and Status Quo Bias,” by Daniel Kahneman, Jack L. Knetsch and Richard H. Thaler, Journal of Economic Perspectives, Winter 1991.
^x. “Nixon's Influence on Fed Revealed: Critical Letter From Reagan Shunted Aside, Memos Show,” Staff, Associated Press, 23/3/1988. http://articles.latimes.com/1988-03-23/business/fi-1822_1_nixon-white-house

Facebook

Twitter