Terwijl de inflatie het voorbije jaar over de hele wereld afkoelde, ervaarde Fisher Investments België keer op keer dat de woorden van monetair beleidsmakers in de media onder een vergrootglas werden gelegd – naarstig op zoek naar aanstaande beleidsveranderingeni. Gaan ze de rente verder verlagen? Maken ze pas op de plaats? Dit soort analyses en speculaties duiken al jarenlang op in Europa en andere ontwikkelde markten. Maar naar de mening van Fisher Investments België hoeven beleggers hun beslissingen niet af te laten hangen van wat monetair beleidsmakers zeggen. Dat heeft namelijk geen voorspellende waarde voor aankomende beleidsveranderingen, laat staan voor de toekomstige economische omstandigheden.

In de media worden de uitlatingen van monetair beleidsmakers vaak groots uitgemeten. Vaak wordt ervan uitgegaan dat wat zij doen aanzienlijke economische consequenties heeft. Wat de achterliggende gedachte is? Er wordt vaak gesteld dat de beleidsrente van een centrale bank zich rechtstreeks vertaalt in de hoogte van de financieringskosten in die markt. Dus als de bank aan de knoppen zit, kan dat rechtstreeks gevolgen hebben voor de economische groei en de inflatie. Daarnaast gaan veel analisten ervan uit dat de lange rente gelijkloopt met de beleidsrente – dus als monetair beleidsmakers de rente verhogen, wordt krediet voor uiteenlopende leningnemers duurder en daarmee minder toegankelijk. De theorie luidt dat dit vervolgens op de groei doorweegt, wat nog meer consequenties kan hebben (bijvoorbeeld dat bedrijven minder personeel aannemen).

Fisher Investments België heeft echter geconstateerd dat de rechtstreekse invloed van monetair beleidsmakers op de economie heel vaak wordt overschat. Uit ons onderzoek blijkt dat de beleidsrente de financieringskosten van banken beïnvloedt en daardoor indirecte gevolgen heeft voor de verkrijgbaarheid van leningen. Banken schrijven leningen uit voor de lange termijn (denk aan hypotheken of zakelijke kredieten), die ze financieren met kortlopende leningen (deposito's of interbancaire overnight leningen). Dus in theorie wordt krediet goedkoper bij een lagere beleidsrente; en juist duurder als de beleidsrente hoger staat. Maar de beleidsrente is ook weer niet één op één te vertalen naar de financieringskosten van banken. Een voorbeeld: zelfs toen de Amerikaanse Federal Reserve (Fed) de rente in 2022 en 2023 ophoogde, keerden banken vrijwel geen rente uit op spaartegoeden van hun klantenii. Geconfronteerd met de pandemie hadden consumenten en bedrijven volop geld gestald op hun bankrekeningen. Dat betekende dat banken geen overnight leningen hoefden af te sluiten of om spaartegoeden hoefden te concurreren door hun spaarrente te verhogeniii. Als gevolg hiervan konden banken hun uitgeschreven leningen veel goedkoper financieren dan tegen de federal funds rate, waardoor de greep van de Fed op dit facet van de economie verslapte.

Bovendien is de rente op langlopende leningen doorgaans gebaseerd op de rente op langlopende staatsobligaties, die door de markt wordt vastgesteld en níét gebaseerd is op de beleidsrente. Het feit dat monetaire instellingen langdurig en structureel activa aan- en verkopen kan enige impact hebben, maar uiteindelijk bepalen de internationale obligatiemarkten de rente, die in onze ervaring is gekoppeld aan de inflatie en inflatieverwachtingen. Dat is ook de reden dat de lange rente – en tot op zekere hoogte ook de rente op leningen – veelal niet meebewoog met de renteverlagingen over de hele wereld in 2024iv.

En er is nog een reden om de invloed van monetaire beleidsinstellingen op de economie niet te overschatten. Uit de ervaringen van Fisher Investments België met de historische ontwikkelingen blijkt dat centraal bankiers vaak niet doen wat ze eerder in het vooruitzicht stellen. In de recente geschiedenis vinden we hier al volop voorbeelden van. Zo meende Christine Lagarde, president van de Europese Centrale Bank (ECB), in november 2021 dat er "volgend jaar naar alle waarschijnlijkheid niet wordt voldaan aan de voorwaarden voor een renteverhoging."v Maar aangezien de inflatie maar bleef oplopen, verhoogde de ECB haar beleidsrente in 2022 uiteindelijk vier keervi.

Of neem de forward guidance van de Bank of Canada (BoC) en de koers die de bank in 2023 daadwerkelijk volgde. Na een renteverhoging in januari verwachtten de beleidsmakers van de BoC "de beleidsrente op het huidige peil te handhaven en in de gaten te houden welk effect de cumulatieve renteverhogingen zouden gaan hebben.vii" De centraal bankiers hielden zich in dit geval grotendeels aan hun woord en lieten de rente in maart en april ongemoeidviii. Maar in juni kwam de bank tóch met een verhoging, wat veel commentatoren die Fisher Investments België ervaart als schokkend ervaarden en waardoor Canadese obligaties omhoog schoten. Besluitvormers bij de BoC verklaarden dat de economie op hogere toeren liep dan verwacht en gaven toe dat het monetair beleid tot dat moment "niet restrictief genoeg was om het evenwicht tussen vraag en aanbod te herstellen en de inflatie structureel naar de streefwaarde van 2% terug te dringenx." Dit soort toeren hebben we niet alleen ná de pandemie gezien: in het decennium daarvoor legde de Fed grenswaarden vast voor het werkloosheidscijfer op basis waarvan de bank zou besluiten te rente te verhogen, om deze grenzen vervolgens links te laten liggenxi.

De Reserve Bank of Australia (RBA) trad net zo verwarrend op in 2023, vind Fisher Investments België. In maart stelde de RBA dat "de Bestuursraad ervan uitgaat dat een verdere restrictie van het monetair beleid noodzakelijk zal zijn om te waarborgen dat de inflatie terugkeert naar de streefwaarde en dat deze periode van verhoogde inflatie van tijdelijke aard blijft."xii Maar vervolgens maakte de RBA in april juist pas op de plaats, waar in de media verrassend op werd gereageerdxiii. En daar bleef het niet bij: In haar vooruitblik van april leek de RBA juist minder geneigd om de rente in de toekomst te verhogen. In plaats daarvan werd meermaals gewezen op de vertragende economische groei, de dalende inflatieprognoses en de tendens dat monetair beleid doorgaans met vertraging doorwerkt in de economiexiv. Desondanks verhoogde de RBA haar rente met 0,25 procentpunt (ppt), terwijl men er over het algemeen van uitging dat deze onveranderd zou blijvenxv.

Voor alle duidelijkheid: met deze voorbeelden willen we centraal bankiers niet verwijten dat ze hun standpunten veranderen, maar laten zien dat menselijk gedrag onvoorspelbaar is, ongeacht de input. Beleidsmakers kunnen hun standpunten snel veranderen als er nieuwe informatie en data naar buiten komen, zo leert de ervaring van Fisher Investments België.

Het is dus niet alleen zo dat centrale banken vaak van eerder genoemde plannen afwijken, maar we hebben ook geconstateerd dat hun invloed vaak overschat wordt. En om die redenen hebben beleggers er wat ons betreft baat bij om de ruis van hun uitlatingen weg te filteren. En zeker ook alle speculatie daaromheen.

Volg ons op social media voor de laatste marktontwikkelingen en updates van Fisher Investments België:

Facebook: https://www.facebook.com/FisherInvestmentsBelgie
Twitter: https://twitter.com/FisherInvestBE
LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/fisher-investments-europe---belgië

Fisher Investments België is de handelsnaam die Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in België gebruikt ("Fisher Investments België"). Fisher Investments Luxembourg, Sàrl, een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid in Luxemburg, is samen met de handelsnaam Fisher Investments Europe geregistreerd in het Registre de Commerce et des Sociétés (""RCS"") onder nummer B228486. Fisher Investments Europe staat onder toezicht van de Commission de Surveillance du Secteur Financier (""CSSF"") en de statutaire zetel is geregistreerd op: K2 Building, Forte 1, Third Floor, 2a rue Albert Borschette, L-1246 Luxembourg. Fisher Investments Europe besteedt sommige aspecten van het dagelijkse beleggingsadvies, portefeuillebeheer en portefeuillehandelingen uit aan gelieerde ondernemingen.

Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Europe deze visie zal handhaven. Deze kan immers veranderen op grond van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Niets in dit document is als aanbeveling of prognose van marktomstandigheden bedoeld. Het is eerder bedoeld om een standpunt weer te geven. De huidige en toekomstige markten kunnen sterk afwijken van de hier geschetste scenario's. Bovendien worden geen garanties gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid van eventuele aannames gemaakt in illustraties in dit document.

______________________________________

Volg ons op social media voor de laatste marktontwikkelingen en updates van Fisher Investments België:

Facebook: https://www.facebook.com/FisherInvestmentsBelgie
Twitter: https://twitter.com/FisherInvestBE
LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/fisher-investments-europe---belgië

______________________________________

ⁱ Bron: FactSet, 13-1-2025. Gebaseerd op de Britse consumentenprijsindex inclusief de kosten van eigen woningen (CPIH), de Amerikaanse consumentenprijsindex (CPI), de geharmoniseerde indices van de consumentenprijzen voor de eurozone (GCPI), maandelijks, december 2023 t/m december 2024. De CPIH, CPI en GCPI zijn door de overheid opgestelde maatstaven die de prijzen van veelgebruikte consumptiegoederen en -diensten meten. De inflatie is de snelheid waarmee het algemene prijspeil in de economie stijgt.
ⁱⁱ Bron: De Federal Reserve Bank van St. Louis, 13-1-2025. Gebaseerd op de effectieve federal funds rate in de VS en de gemiddelde spaarrente, december 2021 t/m december 2023.
ⁱⁱⁱ Bron: De Federal Reserve Bank van St. Louis, 3-8-2023. Deposito's minus leningen en financiële leasing bij alle commerciële banken in de VS, 3-1-2023. Weergegeven in USD. We gebruiken gegevens uit de VS, omdat de VS de grootste economie van de ontwikkelde wereld hebben en volgens ons illustratief zijn in een wereldwijde context.
^iv Bron: FactSet, 15-1-2025. Gebaseerd op de beleidsrente van de ECB, het VK en de VS en de rente op 10-jarige staatsobligaties uit Frankrijk, Duitsland, het VK en de VS, 31-12-2023 t/m 31-12-2024.
^v 'ECB's Lagarde Says a Rate Hike Unlikely for 2022; Euro Slides', Vicky McKeever, CNBC, 19-11-2022.
^vi Bron: ECB, 13-1-2025. Gebaseerd op de maandelijkse HICP voor de eurozone, november 2021 t/m december 2022.
^vii 'Bank of Canada Increases Policy Interest Rate by 25 Basis Points, Continues Quantitative Tightening' Bank of Canada, 25-1-2023.
^viii 'Bank of Canada Maintains Policy Rate, Continues Quantitative Tightening' Bank of Canada, 8-3-2023 en 'Bank of Canada Maintains Policy Rate, Continues Quantitative Tightening', Bank of Canada, 12-4-2023.
^ix Bron: FactSet, 13-1-2025. Gebaseerd op de 10-jaars benchmarkrente op Canadese obligaties, 6-6-2023 t/m 3-10-2023.
^x 'Bank of Canada Raises Policy Rate 25 Basis Points, Continues Quantitative Tightening', Bank of Canada, 7-6-2023.
^xi 'In the First 100 Days, Janet Yellen Puts Her Own Imprint on the Fed', Joao Gomes and Kent Smetters, Knowledge at Wharton, 7-5-2014. ^xii 'Statement by Philip Lowe, Governor: Monetary Policy Decision', Reserve Bank of Australia, 7-3-2023.
^xiii Bron: FactSet, 13-1-2025.
^xiv 'Statement by Philip Lowe, Governor: Monetary Policy Decision', Reserve Bank of Australia, 4-4-2023.
^xv 'Statement by Philip Lowe, Governor: Monetary Policy Decision', Reserve Bank of Australia, 2-5-2023.