Postkaart vanuit Davos

Gilles Moëc, Group Chief Economist voor AXA Investment Managers

- De toespraak van de Amerikaanse president in Davos is mogelijk het hoogtepunt van “Peak Trump”
- Met de Europese reactie die nog steeds wordt gehinderd door interne moeilijkheden, zal de ECB, zoals gebruikelijk, een “brug” moeten slaan

Gilles Moëc

Hoewel hij de afgevaardigden alleen via een videoverbinding toesprak, domineerde Donald Trump de week in Davos. Zijn boodschap aan de wereld was glashelder: hij wil een buitengewoon aantrekkelijke Amerikaanse economie opbouwen, dankzij deregulering, lage (fossiele) energieprijzen en lage belastingen, en wie niet op Amerikaans grondgebied wil produceren maar wel aan de Amerikaanse vraag wil voldoen, krijgt te maken met zware tarieven. Misschien zijn we net getuige geweest van “peak Trump”, voordat de interne tegenstrijdigheden van zijn economische agenda werkelijkheid beginnen te worden, maar voor nu is de dominantie van de VS opvallend.

De toespraak van Ursula Van der Leyen in Davos werd ontvangen als het antwoord van Europa op de assertiviteit van de VS. Haar boodschap was mooi uitgebalanceerd tussen een bevestiging van Europese waarden - met name ten gunste van een multilaterale aanpak van wereldzaken - en een erkenning van de noodzaak om de manier waarop EU-instellingen beleid maken te veranderen. We vonden haar drieledige aanbod aantrekkelijk - het voltooien van de kapitaalmarktunie, het vereenvoudigen van het regelgevend kader en het uitrollen van een nieuwe energiestrategie - maar de details van het beleid zullen pas in de komende weken worden onthuld. Bovendien viel het ons op dat de budgettaire beperking, een interne moeilijkheid om een nieuwe golf van gezamenlijk gefinancierde programma's tot stand te brengen, een prominente rol speelt in de rangschikking van de prioriteiten van de EU (CMU en vereenvoudiging kosten niets voor de schatkist).

We blijven van mening dat er ruimte moet zijn voor ambitieuze gezamenlijke actie, bijvoorbeeld op het gebied van energie en defensie. Ja, de overheidsschuld is hoog in de EU, maar kleiner dan in de VS, en er zijn duidelijke economische voordelen van elektrificatie en defensie. ​

Het is goed mogelijk dat de EU-instellingen wel beseffen dat er dringend actie moet worden ondernomen, maar dat de problemen bij de nationale regeringen liggen. Het valt nog te bezien of het coalitieakkoord dat na de Duitse verkiezingen zal volgen, de nodige schok zal geven, terwijl politieke opheldering in Frankrijk uitblijft. In de tussentijd is het aan de ECB om de noodzakelijke “brug” te slaan. Hoewel dit niet voor onmiddellijke consumptie is - voorlopig zal het verlagen van 25 basispunten per vergadering, net als deze week, waarschijnlijk de basislijn van de ECB blijven - zou de erkenning van Christine Lagarde dat Europa wordt geconfronteerd met een “existentiële crisis” een goede reden moeten zijn voor de centrale bank om zich te richten op de neerwaartse risico's voor de groei en uiteindelijk verder te gaan dan “neutraal” en haar beleidsrente naar accommoderend terrein te brengen.