Bijdrage door Erwin Deseyn, Chief Investment Officer van CapitalatWork analyseert de laatste marktontwikkelingen.
Allereerst wensen wij u en uw naasten een vreugdevol 2025! Net als u beseffen wij ook maar al te goed dat dit niet evident wordt gegeven het nogal somber geopolitiek en economisch plaatje dat wij vandaag aantreffen. Als vermogensbeheerder mogen wij uiteraard niet blind zijn voor de vele economische en maatschappelijke events waar we met z’n allen voor staan. Onze habitat, de financiële markten, zijn echter bij uitstek een sturend element om tot nieuwe stabiele evenwichten te komen in het proces van voortdurende verandering waar we nu mee geconfronteerd worden. De oude Grieken wisten het al: Panta Rhei (alles stroomt). En dat was ook het voorbije kwartaal het geval.
Als er één ding duidelijk werd de voorbije maanden is het wel dat de Verenigde Staten de enige noemenswaardige groeimotoren op wereldvlak blijven. Na een zwakke zomer begonnen de economische indicatoren zich te herstellen, en de vrees voor een uitgesproken groeivertraging ebde weer even snel weg als hij was verschenen. Toch werden in toenemende mate kanttekeningen gemaakt over de houdbaarheid van het Amerikaanse economische plaatje. Vooral de bezorgdheid over het uit de hand lopende overheidstekort neemt hierbij toe. Over het afgelopen begrotingsjaar 2024 beliep het tekort immers een hallucinante 1.833 miljard US dollar (6.4% van het BNP). Velen vragen zich dan ook af of de Amerikaanse groei niet vooral het gevolg is van de toediening van deze fiscale steroïden.
Immers, dit tekort betekent dat Uncle Sam liefst elke 17 seconden een ongedekte cheque uitschrijft ten belope van 1 miljoen US dollar voor de aankoop van goederen en diensten, en zo de economie stimuleert. Voeg daar nog aan toe dat de schuld van de Verenigde Staten al zijn opgelopen tot zo’n 35 triljoen US dollar (123% van het BNP of 107.000 US dollar per Amerikaan) en er over luttele dagen een president wordt ingezworen die alleen maar nog meer fiscale cadeautjes wil uitdelen, en u begrijpt de onrust van de markten… Dezelfde fiscale stimuli in een omgeving van quasi volledige capaciteitsbenutting zorgen er ook voor dat de inflatie in de Verenigde Staten maar niet lager wil. Dit noopte de FED ertoe om bij zijn laatste vergadering van 2024 een flinke scheut koud water over de oververhittende markten te gieten. FED-voorzitter Powell kondigde aan dat het tempo van rentedaling over 2025 allicht een flink stuk onder de veel te hoog gespannen marktverwachtingen zal blijven, een reality-check waar de markten duidelijk van schrokken.
Maar de problemen waar de Verenigde Staten mee worstelen, lijken nog zeer hanteerbaar in vergelijking met de redelijk dramatische toestand waar ons oude continent in is verzeild geraakt. De combinatie van een zekere zelfgenoegzaamheid, overregulering en een te snel en ondoordacht doorgedrukte energietransitie heeft de eens zo machtige Duitse industriële motor zwaar getroffen. Voor het derde opéénvolgende jaar zal het land geen economische groei kennen. Nog erger is dat het zittende kabinet niet het minste idee leek te hebben hoe de situatie te keren. Na een felle discussie over het al dan niet opheffen van de grondwettelijk verankerde “schuldenbremse”, de automatische rem op de Duitse schuld, trok een moe getergde Scholz dan ook de stekker uit het onpopulaire kabinet. Duitsland gaat op 23 februari 2025 vervroegd naar de stembus. Van een schuldenrem kan je Frankrijk dan weer moeilijk beschuldigen: daar is de nauwelijks geïnstalleerde regering van Barnier na nauwelijks 3 maanden, niet over te weinig, maar net over een teveel aan schulden gevallen.
Barnier’s voorstellen om de tekorten onder controle te krijgen, bleken voor links te weinig inspanning van de kapitaalbezitters te vergen en voor rechts te weinig te besparen. Er kon geen overéénstemming over worden gevonden, en Barnier verloor uiteindelijk een vertrouwensstemming. Frankrijk is niet het enige land in die situatie. Ook in België slagen de politici er vooralsnog niet in om ondanks een zeer duidelijke verkiezingsuitslag een nieuwe regering te vormen om de bloedende begroting te stelpen. Dit tot toenemende frustratie van de burger die maar al te goed beseft dat zware ingrepen nodig zijn om de welvaart veilig te stellen. Intussen zal Spanje, dat na de schuldencrisis zijn economie zwaar hervormd heeft, in 2024 een groei van naar verwachting 3% realiseren…
Het was echter niet dit sombere maar vertrouwde economische beeld, maar eerder de spanning rond de Amerikaanse presidentsverkiezingen die de aandacht van de markten vasthield.. De peilingen voorspelden een spannende nek-aan-nek race tussen Trump en Harris , maar eens te meer bleken de opiniepeilers de bal flink mis te hebben geslagen. Trump boekte een onverwacht grote overwinning, en de Republikeinen konden ook beide kamers van het Huis inpalmen. De markten lieten er geen gras over groeien om deze nieuwe realiteit in te prijzen. Trump’s plannen, van hoge tolmuren over verdere fiscale stimuli tot deportatie van migranten, lijken vooral de inflatie weer nieuwe brandstof te geven. De rente ging dan ook met sprong de hoogte in. Terzelfdertijd konden Trump’s aangekondigde plannen om de bedrijfsbelastingen te verlagen en de economie verregaand te dereguleren op veel bijval bij de aandelenbeleggers rekenen. Ook de US dollar trok stevig aan omwille van het toenemend rentevoordeel dat de munt genoot. En aan Trump’s gelieerde “moonshot”-beleggingen als crypto en Musk’s Tesla schoten als een raket de hoogte in. Maar na de initiële koersreactie viel de hausse vrij snel stil. Want beleggers begonnen ook de minder mooie kanten van Trump’s America first-politiek onder ogen te nemen, en realiseerden zich snel dat die niet zo fraai zijn. Inflatie en hogere rente zijn nu éénmaal niet echt groeibevorderend. En als Trump werkelijk een handelsoorlog zou beginnen, zullen ongetwijfeld Europese en Chinese tegenmaatregelen volgen die het bedrijfsleven weinig goed gaan doen. Ook het uitwijzen van illegale migranten zal een grote impact hebben op die sectoren waar veel laaggekwalificeerde arbeid nodig is, de voedingsnijverheid op kop. Menig Brexiteer die intussen genezen lijkt van zijn economische illusies zal dat bevestigen. Het mag dan ook geen verwondering wekken dat de al vermeldde FED-aankondiging, dat de rente minder zal dalen dan verhoopt door nogal wat marktwaarnemers, wordt gezien als een schot voor de boeg van een al te voortvarende toekomstige administratie.
Daarnaast begint de markt ook in toenemende mate hoogtevrees te krijgen door de toch wel erg opgetrokken waarderingen waartegen vooral de tech-groeibedrijven quoteren. Die laten weinig ruimte voor zelfs de minste onderprestatie, en net als in het tweede kwartaal dienden een aantal spelers resultaten of nieuws op te biechten die onder de hooggespannen lat uitkwam. Oracle was er één van. Maar ook Novo Nordisk kreeg een flinke klap te verwerken toen zijn obesitasmiddel van de volgende generatie tegenvallende resultaten bleek op te leveren. Europa hangt al maanden rond dezelfde niveau’s, waarbij het treurspel dat de Europese economie is duidelijk het beleggersvertrouwen heeft aangetast.
Zo zijn we in 2024 aan het eind van een jaar gekomen dat in de annalen van de kapitaalmarkten nog lang zal nazinderen. De komende jaren zullen uitmaken of de verschroeiende beursprestatie van de tech-aandelen, de erratische rentebewegingen en de populistische beleidsrecepten een stap in de goede richting waren, of ons integendeel nog verder van het juiste pad hebben afgevoerd. Wij stellen als waardebeleggers wel met blijdschap vast dat de economische realiteitszin stilaan weer meer op de voorgrond treedt en dat goedbedoelde maar slecht geconcipieerde beleidsrecepten die niet stevig in economische realiteit verankerd bleken, imploderen onder economische en sociale druk.
Ook in de markten vinden we deze reality-check terug. Beleidsmakers en bedrijfsmanagers zullen terdege rekening moeten houden met de waakhonden van de financiële markten, die hun plannen tegen het licht van de economische realiteit zullen houden. En ze lijken in 2025 minder vergevingsgezind te zullen zijn dan in de voorbije jaren, gegeven de uit de hand lopende overheidsschulden en hoge beurswaarderingen. “Show me the money” zullen de kapitaalmarkten de behoeftige Europese landen met hun kibbelende politici toeroepen. Frankrijk, dat de voorbije maand evenveel rente als Griekenland diende te betalen op zijn obligaties, heeft dit al aan den lijve ondervonden. Ook Brazilië zit nu in het oog van een marktenstorm omdat het zijn begroting niet op orde krijgt. “Show me the money” zullen de markten de populistische keizer in Washington toeroepen als die het al te bont dreigt te maken, wereldreservemunt of niet. “Show me the money” zullen veel tech-CEO’s te horen krijgen, omdat de markt het stilaan tijd lijkt te vinden dat de miljardeninvesteringen van de afgelopen jaren zich in tastbare winstcijfers beginnen te vertalen. Wie niet kan leveren of een verkeerde afslag neemt in de razendsnel evoluerende tech-race dreigt serieus afgestraft te worden. Zo vraagt de markt zich nu al af of Broadcom de nieuwe uitdager van Nvidia wordt in AI-chips. Of is door de alweer sterk gehypte doorbraak in quantumchips de ganse chipsindustrie in de ogen van de markt nu al voorbijgestreefd, hoewel de eerste praktische toepassingen ervan allicht nog jaren van ons verwijderd zijn?
2025 lijkt dus een zeer boeiend jaar te zullen worden. Ja, Panta Rhei. Ook in de markten zullen we de nodige bewegingen in deze aanpassingsprocessen zien. En die zouden wel eens hevig kunnen zijn. Wij blijven de zaken voor u opvolgen, en gaan er hierbij van uit dat onze waarderingsprincipes weer eens hun toegevoegde waarde in moeilijke tijden zullen aantonen.