Uit het financiële nieuws dat Fisher Investments België doorspit, blijkt dat douanetarieven (belasting op specifieke import en export) gemengde reacties oproepen. Voorstanders zeggen vaak dat ze nodig zijn om de binnenlandse industrie te beschermen. Tegenstanders beweren meestal dat ze tot hogere prijzen leiden en een handelsoorlog kunnen veroorzaken (wanneer een land terugslaat door zelf ook douanetarieven in te voeren), wat slecht is voor de wereldeconomie en de aandelenmarkt. Beleggers die de omvang en schaal van douanetarieven beter begrijpen, krijgen volgens Fisher Investments België ook meer inzicht in de gevolgen ervan en kunnen al die beweringen over positieve of negatieve effecten beter beoordelen.

Een van de redenen waarom overheden douanetarieven opleggen, is dat ze de binnenlandse industrie willen beschermen tegen goedkopere import, zo blijkt uit ons onderzoek. China kan bijvoorbeeld goedkoop zonnepanelen produceren dankzij de lagere arbeidskosten en de subsidies van de overheid. Voor sommige landen, zoals de Verenigde Staten, was dat een reden om in mei 2024 de douanetarieven op Chinese zonnecellen te verhogenⁱ. Uit ervaring weet Fisher Investments België dat de redenen om douanetarieven op te leggen meestal van politieke aard zijn. Soms gebruiken politici die tarieven om de steun van kiezers te winnen, maar ze kunnen ook worden gebruikt om concessies af te dwingen of aan te sturen op onderhandelingen. De Amerikaanse regering leek bijvoorbeeld bepaalde douanetarieven te gebruiken om de handelsbesprekingen met China vooruit te helpen, wat uiteindelijk leidde tot de 'Phase One Agreement' van 2020ⁱⁱ.

Hoewel we constateren dat douanetarieven in politiek opzicht populair kunnen zijn, wordt in sommige publicaties die Fisher Investments België volgt gewaarschuwd voor hun negatieve gevolgen voor de economie en de markt. Velen beschouwen de Amerikaanse Tariff Act van 1930 (ook wel de Smoot-Hawley Tariff Act genoemd) en de wereldwijde reactie daarop als een belangrijke oorzaak van de mondiale economische depressie van begin jaren dertig, waarmee ze suggereren dat nieuwe douanetarieven vergelijkbare gevolgen zouden kunnen hebbenⁱⁱⁱ.

Hoewel douanetarieven over het algemeen nadelig zijn voor de economie, denken we dat dergelijke voorspellingen soms wat overdreven zijn. Het is waar dat douanetarieven tot hogere kosten kunnen leiden bij bedrijven die geïmporteerde goederen verkopen of deze gebruiken bij de vervaardiging van hun eigen producten, en die kosten worden mogelijk doorberekend aan consumenten om de winstmarge te behouden. Uit ervaring weet Fisher Investments België ook dat douanetarieven de handel verstoren doordat de prijsconcurrentie voor binnenlandse goederen erdoor wordt afgeremd. Als voorbeeld noemen we de invoerrechten van 25% op geïmporteerde lichte vrachtwagens, waartoe de Amerikaanse president Lyndon B. Johnson besloot in 1964. Dat was een vergeldingsmaatregel op de douanetarieven van de Europese Economische Gemeenschap op Amerikaanse kippen. Die belasting is nog steeds van kracht en wij denken dat de prijzen van Amerikaanse pick-uptrucks hierdoor nog altijd aan de hoge kant zijn. Sinds 1967 is de gemiddelde prijs van een lichte vrachtwagen gestegen met 303%^iv. En van de gemiddelde auto? 265%^v. Hier kan dus sprake zijn van een oorzakelijk verband. We denken dat douanetarieven op kunstmatige wijze een drukkend effect hebben op het aanbod. In 2018 schatte de Amerikaanse International Trade Commission bijvoorbeeld dat als de accijns op lichte vrachtwagens zou aflopen, zoals afgesproken in een vrijhandelsovereenkomst tussen de VS en Zuid-Korea, er in Amerika elk jaar tot 32.000 meer lichte vrachtwagens op de markt zouden komen^vi.

Hoewel douanetarieven niet geweldig zijn, wordt de invloed ervan op de economie vaak overschat door de commentatoren die Fisher Investments België volgt. Alleen als ze gevolgen hebben voor een groot deel van de binnenlandse import en significante reacties uitlokken (bijvoorbeeld in de vorm van vergeldende heffingen), zou dat de economie beïnvloeden. Ook zou het totale effect hiervan op de handel sterk genoeg moeten zijn om enkele biljoenen euro's weg te vagen van het wereldwijde bruto binnenlandse product (bbp, een schatting door de overheid van de output van de economie), met een recessie als gevolg (een periode waarin de economische bedrijvigheid krimpt). Maar zo'n situatie is uiterst zeldzaam. We hebben dit voor het laatst gezien bij de eerder genoemde Smoot-Hawley Act en de wereldwijde vergeldingsmaatregelen die daarop volgden. De Smoot-Hawley Act leidde tot een verhoging van de bestaande tarieven op landbouwproducten en op meer dan 20.000 andere geïmporteerde goederen^vii. Doordat andere landen vergeldingsmaatregelen namen via hun eigen douanetarieven, daalde de wereldhandel met maar liefst 65%, wat zeer nadelig was voor de wereldeconomie en de aandelenmarkten^viii. Latere handelsconflicten steken daar bleek bij af, naar onze mening. Het mechanisme voor koolstofcorrectie aan de Europese buitengrens (Carbon Border Adjustment Mechanism, CBAM) van de EU uit 2023 vertegenwoordigt bijvoorbeeld minder dan 5% van de totale goederenimport van de EU^ix. Of denk aan de verhoging van de Amerikaanse douanetarieven op vliegtuigonderdelen uit de EU en alcohol in 2019. Die maatregel had een impact van ongeveer USD 7,5 miljard (EUR 6,9 miljard) aan EU-goederen, slechts 0,2% van de totale Amerikaanse import in dat jaar^x.

Bovendien is Fisher Investments België van mening dat de druk van douanetarieven wordt verlicht door het enorme aanpassingsvermogen van het huidige wereldwijde handelsnetwerk. Bedrijven kunnen de tarieven omzeilen en gebruikmaken van mazen in het net als de heffingen betrekking hebben op één enkel land. Eén van de oplossingen is overladen, oftewel het opnieuw exporteren van goederen vanuit een ander land. Kijk maar naar de enorme hoeveelheden Chinese goederen die de VS tariefvrij bereiken via Zuidoost-Azië. Een andere mogelijkheid is nearshoring, waarbij bedrijven hun productie verplaatsen om douanetarieven te vermijden. Zo kunnen Duitse autofabrikanten de bestaande invoertarieven van het VK op voertuigen uit de EU omzeilen door auto's in het VK te produceren.

Douanetarieven hebben ook vaak tot gevolg dat de handelsstroom wordt verlegd. De invoering van de douanetarieven tussen de VS en China in 2019 leidde tot een enorme stijging van de EU-export naar de VS^xii. Het beleid heeft geen economische activiteit geëlimineerd, maar alleen andere winnaars en verliezers gecreëerd. Dus in wezen maakt het niets uit voor de wereldwijde economische groei, volgens Fisher Investments België. Zelfs als een regering schijnbaar ingrijpende douanetarieven invoert, worden die niet altijd volledig betaald. Ook daarom denken we dat de gevolgen ervan vaak worden overschat.

Uit de ervaring van Fisher Investments België blijkt dat beleggers er goed aan doen om daar rekening mee te houden wanneer ze het wereldwijde handelsbeleid onder de loep nemen. Douanetarieven zijn over het algemeen niet gunstig voor de economie, maar de daadwerkelijke invloed ervan op de markt wordt meestal zwaar overdreven. Om die te beoordelen raden we u aan de ruis eruit te filteren. Breng de gevolgen terug tot hun juiste proporties en hou rekening met mogelijke mazen in het net.

Volg ons op social media voor de laatste marktontwikkelingen en updates van Fisher Investments België:

Facebook: https://www.facebook.com/FisherInvestmentsBelgie
Twitter: https://twitter.com/FisherInvestBE
LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/fisher-investments-europe---belgië

Fisher Investments België is de handelsnaam die Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in België gebruikt ("Fisher Investments België"). Fisher Investments Luxembourg, Sàrl, een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid in Luxemburg, is samen met de handelsnaam Fisher Investments Europe geregistreerd in het Registre de Commerce et des Sociétés (""RCS"") onder nummer B228486. Fisher Investments Europe staat onder toezicht van de Commission de Surveillance du Secteur Financier (""CSSF"") en de statutaire zetel is geregistreerd op: K2 Building, Forte 1, Third Floor, 2a rue Albert Borschette, L-1246 Luxembourg. Fisher Investments Europe besteedt sommige aspecten van het dagelijkse beleggingsadvies, portefeuillebeheer en portefeuillehandelingen uit aan gelieerde ondernemingen.

Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Europe deze visie zal handhaven. Deze kan immers veranderen op grond van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Niets in dit document is als aanbeveling of prognose van marktomstandigheden bedoeld. Het is eerder bedoeld om een standpunt weer te geven. De huidige en toekomstige markten kunnen sterk afwijken van de hier geschetste scenario's. Bovendien worden geen garanties gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid van eventuele aannames gemaakt in illustraties in dit document.

_______________________________________________
ⁱ 'How China Came to Dominate the World in Solar Energy', Keith Bradsher, The New York Times, 7-3-2024. Geraadpleegd via The Economic Times. 'Fact Sheet: President Biden Takes Action to Protect American Workers and Businesses from China’s Unfair Trade Practices', het Witte Huis, 14-5-2024.
ⁱⁱ 'Trump Wants More Tariffs. His Earlier Trade Wars Cost Americans $230 Billion to Date', Katie Lobosco, CNN, 18-3-2024.
ⁱⁱⁱ 'What Do We Know About the Great Crash?' Alan Reynolds, National Review, 9-11-1979.
^iv Bron: US Bureau of Economic Analysis, per 5-6-2024.
^v Bron: US Bureau of Labor Statistics, per 5-6-2024.
^vi Zie toelichting vi.
^vii 'Clashing Over Commerce: 'A History of US Trade Policy,' National Bureau of Economic Research, november 2017.
^viii Ibid.
^ix Bron: Database van UN Comtrade, per 5-6-2023.
ⁱ Bron: Office of the US Trade Representative en FactSet, per 5-6-2023.
^xi 'The Knock-On Consequences of the US-China Trade Tariffs on Global Value Chains', Jayant Menon, VoxEU, 27-9-2019.
^xii Bron: US Census Bureau, per 5-6-2024. Ontwikkeling van de Amerikaanse import sinds begin dit jaar (op jaarbasis), 31-12-2018 tot en met 31-12-2019.